September 24, 2010

HNW: vrijheid en verantwoordelijkheid in het werk een utopie?

Het Nieuwe Werken doet zijn opmars in Nederlandse organisaties. Met innovators als Microsoft NL, Interpolis en Rabobank voorop, ontdekken meer en meer bedrijven en overheidsorganisaties dat tijd en plaats onafhankelijk werken voordelen biedt voor werkgever én werknemer.

De voordelen strekken verder dan alleen een flexibel en efficiënt kantoor en soepele werktijden die goed te combineren zijn met het gezinsleven. Tijd en plaats onafhankelijk werken is alleen goed mogelijk als de werkgever stuurt op resultaten in plaats van op aanwezigheid. Dit houdt in dat de resultaten, kwalitatief én kwantitatief, helder geformuleerd en vastgelegd moeten worden. De werknemer heeft de verantwoordelijkheid om de resultaten te halen. Hij heeft ook de vrijheid om te bepalen hoe hij dat doet.

Utopie? Zeker niet. Op verschillende plekken wordt al gewerkt vanuit deze uitgangspunten. Ik heb er zelf jarenlang ervaring mee. Het vraagt wel hele duidelijke competenties en vaardigheden om van de vrijheid te kunnen genieten zonder in de valkuilen te trappen.

Natuurlijk vraagt het om verantwoordelijkheid te kunnen en willen nemen. Sommige werknemers zullen moeten leren om verantwoordelijkheid te nemen: voor zowel hun eigen leven als voor de resultaten in hun werk.

Maar er is ook een ander type werknemer en voor hen zijn de valkuilen veel gevaarlijker. De meeste professionals voelen zich buitengewoon verantwoordelijk voor hun werk. Hun werk is vaak hun passie. Voor deze mensen is de valkuil van tijd en plaats onafhankelijk werken dat de balans tussen werk en privé volledig zoek raakt. Alles komt in het teken van het werk.

Een beetje workoholic is toch niet erg? hoor ik je zeggen. Nee, en uitdagingen in het werk geven voldoening. Maar er ontstaat een moment waarin de hoeveelheid adrenaline, die het lichaam nodig heeft om met de stress van continu uitdagingen om te gaan, doorslaat. Neurobiologen kennen het vervolg: het stress systeem stort in. Burnout, depressie of serieuzere aandoeningen zijn het gevolg. Het duurt heel lang voordat iemand, die voor het bedrijf heel waardevol was, dusdanig weer bovenop komt dat een herhaling uitgesloten is.

Preventief werken hieraan is noodzakelijk. Coaching en training, om mensen te leren balans tussen drukte en rust, uitdaging en stilstaan, verantwoordelijkheid en loslaten, is een noodzakelijke voorwaarde om Het Nieuwe Werken succesvol in te voeren.