Kort geleden begeleidde ik een team dat jarenlang tevergeefs geprobeerd had om innovatie binnen hun organisatie te introduceren. Nu waren eindelijk de omstandigheden veranderd. De condities waren ontstaan om de innovatie te laten slagen. Maar het team was ondertussen gefrustreerd en cynisch geworden. In een ronde interviews waarmee ik begon, hebben ze dat vrij kunnen uiten.
In een eerste gezamenlijke workshop heb ik ze laten dromen. Dromen van hoe het zou voelen om vanuit de toekomst terug te kijken naar een geslaagd en energierijk innovatietraject. Ik heb ze laten benoemen hoe dat eruit zou zien, zowel qua resultaat als qua succesvol proces. Door dit aan elkaar te beschrijven ontstond nieuwe energie en een hernieuwd gevoel van saamhorigheid en bestemming. Daarna konden ze de stappen beschrijven om te komen van de huidige situatie naar de gewenste situatie. Er was opnieuw beweging ontstaan.
In een veranderingsproces binnen een groep, of het nou gaat om projecten, organisatieontwikkeling of teamcoaching, zijn er vier aspecten die aan bod moeten komen. KernKonsult en Phaos beschrijven het in hun projectmanagement model (Projectmatig Creëren) als de Ik, Wij, Zij en Het aspecten. Een iets oudere aanpak, het TGI (themagecentreerde interactie) model voor groepscounseling van Ruth Cohn, omschrijft het als Ik, Wij, het Thema en de Context. Veel workshops en andere sessies met teams duiken meteen de inhoud (Het) in. In mijn ervaring komt energie en betrokkenheid juist vrij door de eigen drijfveren (Ik) te verbinden met een gezamenlijke beleving (Wij) en van daaruit de opgave (Het) en de omgeving (Zij) te bespreken. Daarna kan, afhankelijk van het doel, de vier aspecten, in een steeds wisselende samenstelling, aandacht krijgen totdat het proces is voltooid.
Ook bij het afsluiten van een team traject is het van belang om aandacht te besteden aan de eigen beleving (Ik), de betekenis voor de samenwerking in het vervolg (Wij) (of, bij een groep die uit elkaar gaat, het afscheid), welke "huiswerk" iedereen meeneemt (Het) en hoe men hierover met de omgeving zal communiceren (Zij). Daarmee wordt het proces goed afgerond.
